Οι δυνάμεις της φύσης, της κοινότητας και της καλοσύνης

Το σπίτι της Carmen Suriel είναι το προσωπικό της καταφύγιο. Είναι γεμάτο με πλούσια πράσινα δέντρα βαρυφορτωμένα με φρούτα του πάθους, πεντάνευρα φύλλα που φτάνουν στον ουρανό, τροπικά λουλούδια που ξεπροβάλλουν από την μπροστινή πύλη και τον Coni, ένα άσπρο κουνελάκι που φρουρεί σιωπηλά τον κήπο της Carmen.

"Του αρέσει να δίνει το παράδειγμα", αστειεύεται η Carmen για το σοβαρό, αλλά αξιολάτρευτο, ζωάκι. Και η Carmen, όμως, είναι παράδειγμα προς μίμηση.

Γεννημένη στη Δομινικανή Δημοκρατία, η Carmen ζει στο Πουέρτο Ρίκο από τα 17 της. Είναι ανύπαντρη μητέρα και έχει έναν ενήλικο γιο, τον Emmanuel, ο οποίος πρόσφατα επέστρεψε στη Δομινικανή Δημοκρατία και έκανε δική του οικογένεια.

Η Carmen φροντίζει επίσης τους ηλικιωμένους, ένας ρόλος που απαιτεί από εκείνη να είναι ανιδιοτελής και προστατευτική. Και όταν ο τυφώνας Maria έπληξε το Πουέρτο Ρίκο το 2017, η Carmen και η κοινότητά της ένωσαν τις δυνάμεις τους, για να αποκαταστήσουν την πόλη και να θεραπεύσουν τους πληγέντες της.

Η Carmen είναι γνωστή για την ενωτική της δύναμη στην κοινότητα. Όταν ένας ηλικιωμένος αρρώστησε, κανόνισε να του φέρει προμήθειες μαζί με τους γείτονές της: σεντόνια, πετσέτες και άλλα. Και ενώ νοσηλευόταν στο νοσοκομείο, βοήθησε στη φροντίδα του.

Αναφέρει ότι συχνά οι άνθρωποι στην κοινότητά της αλληλοϋποστηρίζονται με αυτόν τον τρόπο: Οι γείτονες πηγαίνουν τους αρρώστους στον γιατρό με το αυτοκίνητο, βοηθούν στις επισκευές των σπιτιών και επισκευάζουν τα αυτοκίνητά τους. "Υπάρχει μεγάλη ευαισθησία εδώ", χαμογελάει η Carmen. "Οι άνθρωποι θέλουν πραγματικά να βοηθούν."

Κατά τη διάρκεια του τυφώνα Maria, η Carmen έμεινε με μια ηλικιωμένη γυναίκα που φρόντιζε, η οποία ζούσε στον τρίτο όροφο στο διαμέρισμα μιας πολυκατοικίας στο Μιραμάρ της περιοχής Σαντούρσε. "Έπρεπε να μείνω μαζί της για επτά συνεχόμενες ημέρες, καθώς το άλλο άτομο που τη φρόντιζε δεν μπορούσε να επιστρέψει στη δουλειά επειδή οι δρόμοι ήταν κλειστοί από τα δέντρα που είχαν πέσει", εξηγεί η Carmen.

Την ώρα που τόνοι νερού και κομμάτια δέντρων έπεφταν στο μπαλκόνι της ασθενούς της, η Carmen έκανε ό,τι μπορούσε για να μαζέψει όλα τα συντρίμμια χωρίς εκείνη να το προσέξει. Η Carmen ήταν αποφασισμένη να μην την αφήσει να αντιληφθεί την καταιγίδα που μαινόταν έξω. Μπορούσαν, όμως, να ακούσουν τους ισχυρούς ανέμους μέσα στο σπίτι.

"Δεν έχω δει ποτέ τυφώνα τόσο ισχυρό όσο αυτός", λέει η Carmen. "Μπορεί να έχετε ακούσει για τυφώνες, αλλά είναι πολύ διαφορετικό όταν το βιώνεις. Άλλο να το λέω και άλλο να το βλέπετε."

Η Carmen επέστρεψε σπίτι της για να το βρει κατεστραμμένο. Η στέγη της είχε καταρρεύσει, οι σανίδες στο πάτωμα πλημμύρισαν, και έμεινε χωρίς ρεύμα για μήνες.

Ο τυφώνας Maria υποχώρησε μέσα σε μία εβδομάδα, αλλά οι επιπτώσεις του κράτησαν για μήνες που εξελίχθηκαν σε χρόνια. Σε διάφορες γειτονιές έγιναν διακοπές ρεύματος, σπίτια καταστράφηκαν και χάθηκαν πάνω από από 3.000 ζωές. Οι λαϊκές οργανώσεις ήταν από τις πρώτες που υποστήριξαν τις προσπάθειες αντιμετώπισης της καταστροφής και συνεχίζουν ακόμη την ανοικοδόμηση του νησιού.

Η αμοιβαία βοήθεια, ένα σύστημα με επικεφαλής από τις κοινότητες, στο οποίο οι άνθρωποι αλληλοϋποστηρίζονται, αφιερώνοντας πόρους, χρήματα και χρόνο, διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ανάκαμψη του Πουέρτο Ρίκο. Εξακολουθεί να δρα μέχρι σήμερα με μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, όπως την SBP, έναν οργανισμό κοινωνικής επίδρασης που συνεργάζεται με την Airbnb.org και επικεντρώνεται στην ανθεκτικότητα και την ανάκαμψη από καταστροφές.

Η SBP είναι μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που ανοικοδομεί σπίτια μετά από μεγάλες καταστροφές. Ομάδες επέμβασης στάλθηκαν αμέσως μετά τον τυφώνα. Το επίσημο παράρτημα του Πουέρτο Ρίκο ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2018. Η SBP και η Airbnb.org συνεργάζονται για να διασφαλίσουν ότι οι άνθρωποι έχουν χώρους διαμονής όσο τα σπίτια τους επισκευάζονται.

"Βρισκόμαστε σε μια ζώνη που είναι επιρρεπής σε τυφώνες. Γι' αυτό και έχουμε ζήσει καταιγίδες και τυφώνες στο παρελθόν. Αλλά όχι στον βαθμό του τυφώνα Maria", λέει ο Edgardo Maldonado, Εκτελεστικός Διευθυντής της SBP Puerto Rico και μέλος της κοινότητας της Carmen.

Η γειτονιά της Carmen ήταν η πρώτη κοινότητα που βοήθησε η SBP στο Πουέρτο Ρίκο και το σπίτι της Carmen ήταν η πρώτη αποστολή του Edgardo το 2019. Ο Edgardo και οι εργολάβοι της SBP δεν γνώριζαν την έκταση των ζημιών στο σπίτι της Carmen, μέχρι που άρχισαν να δουλεύουν. Σύντομα συνειδητοποίησαν ότι το ξύλο σάπιζε και το ηλεκτρικό δίκτυο και η οροφή έπρεπε να αντικατασταθούν.

Χάρη στη γενναιοδωρία της κοινότητάς μας, η Carmen και ο σκύλος της μπόρεσαν να μείνουν με έναν οικοδεσπότη, τον Angel, ο οποίος της παρείχε έναν άνετο χώρο στην ίδια γειτονιά.

"Νομίζω ότι η Carmen χάρηκε πολύ όταν έμαθε ότι (το κατάλυμά της) ήταν στην ίδια κοινότητα", λέει ο Edgardo. Με αυτόν τον τρόπο, η Carmen μπορούσε να φέρνει τον σκύλο της πίσω στο σπίτι καθημερινά για να τον ταΐσει, ενώ προς το τέλος της ανοικοδόμησης, βοήθησε στο βάψιμο του σπιτιού της μαζί με τους εθελοντές και τους εργολάβους.

"Το σπίτι μου φαινόταν εγκαταλελειμμένο, σαν να μην κατοικούνταν", περιγράφει η Carmen. "Τώρα φαίνεται όμορφο και είναι πιο ασφαλές." Οι γείτονές μου έλαβαν επίσης κάποια βοήθεια (από άλλες οργανώσεις). Νιώθω ότι η τύχη εξαπλώθηκε σε ολόκληρη την κοινότητα."

Η Carmen θυμάται τη διαμονή της με αγάπη και χαρά. Καθώς έχει συνηθίσει να φροντίζει τους άλλους, είχε έρθει η στιγμή για να αντιστραφούν οι ρόλοι. Το καλύτερο για εκείνη ήταν ότι μπορούσε να ξεκουραστεί εκτός σπιτιού, χωρίς όμως να είναι πολύ μακριά. "Και το κλιματιστικό", γελάει η Carmen.

Καθώς η Carmen συλλογιζόταν τα δυνατά σημεία του χαρακτήρα της, της κοινότητάς της και του σπιτιού της, επανασυνδέθηκε με τη φύση. "Έχω αντιμετωπίσει δυσκολίες και προβλήματα. Αλλά στο κάτω-κάτω, είμαι Σκορπιός", λέει. "Είμαστε το μόνο ζώδιο που έχει τρεις μορφές: το ιπτάμενο πουλί, το ερπετό που σέρνεται και τον σκορπιό. Επιβιώνουμε, ακόμη και κάτω από τη γη."